Έγκυρες δημοσιογραφικές μας πληροφορίες, αναφέρουν πως η χώρα μας δικαιώθηκε απολύτως στο International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID) για το θέμα των απαιτήσεων του παλιού ιδιοκτήτη των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, Ισκαντάρ Σάφα.
Ο κύριος Σάφα απαιτούσε μια αποζημίωση της τάξης των 400 εκ. ευρώ από το Ελληνικό Δημόσιο, μια υπόθεση την οποία έχασε στο International Centre for Settlement of Investment Disputes.
Από όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, η εκπροσώπηση της χώρας μας έγινε από μια “πολύ δυνατή” ομάδα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Η ομάδα αυτή προετοιμάστηκε πολύ καλά, είχε όλα τα δεδομένα και τα στοιχεία, και τελικά υπήρξε μια άνευ προηγουμένου νομική νίκη της χώρας μας.
Ναυπηγεία Σκαραμαγκά: Το χρονικό της υπόθεσης με τον Ισκαντάρ Σάφα
Ηταν πριν από δώδεκα χρόνια όταν ο Ισκαντάρ Σάφα έκανε την εμφάνισή του στην Ελλάδα. Το όχημα ήταν η Abu Dhabi Mar, καθώς η εταιρεία που είχε ιδρύσει τη δεκαετία του ’90 μαζί με τον μικρότερο αδελφό του, Ακράμ, η Privinvest, συμμετείχε με 30% στο επενδυτικό σχήμα της βασιλικής οικογένειας του Aμπού Nτάμπι. Η συγκεκριμένη σχέση αποδείχθηκε πολύτιμη σε αρκετές περιστάσεις, αποτελώντας το κλειδί για να ανοίξει τον βηματισμό του και στη χώρα μας. Και αυτό γιατί εμφανίστηκε ουσιαστικά σαν από μηχανής θεός σε μια συγκυρία έντονων προβλημάτων και αδιεξόδων για την εγχώρια ναυπηγική βιομηχανία, κυρίως για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
Παράλληλα, κατά την πρώτη αυτή φάση της εδώ παρουσίας του, με το ίδιο «κλειδί» άνοιξε και την πόρτα της MIG, όπου -επί εποχής ακόμη του αείμνηστου Ανδρέα Βγενόπουλου- ανέλαβε αντιπρόεδρος τον Δεκέμβριο του 2011.
Οσο αθόρυβη, όμως, ήταν η θητεία του στη MIG, που ολοκληρώθηκε μετά από πέντε χρόνια, τόσο… θορυβώδης αποδείχθηκε η δράση του από τότε που ανέλαβε να «διασώσει» τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Τα οποία όχι μόνο δεν διέσωσε, αλλά από το 2016 έχουν αποτελέσει τη βάση προκειμένου να διεκδικήσει από το Δημόσιο εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Πώς μπήκε στο παιχνίδι των ΕΝΑΕ
«Προτιμώ τα μεγάλα projects. Μου αρέσουν τα μεγάλα πράγματα. Μου αρέσει η πρόκληση», έχει δηλώσει στο παρελθόν ο Γαλλολιβανέζος πολυπράγμων όσο και αμφιλεγόμενος businessman. Και η αλήθεια είναι ότι στη μακρά επιχειρηματική του διαδρομή το επιβεβαίωσε με το παραπάνω. Ανάμεσα στα μεγάλα projects που ταυτόχρονα συνιστούσαν και πρόκληση ήταν η είσοδός του στο σκηνικό των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, σε μια εποχή που αυτά βρίσκονταν με την πλάτη στον τοίχο.
Εχοντας περάσει σε γερμανικά χέρια ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, πρώτα σε αυτά των HDW/Ferrostaal και στη συνέχεια της TyssenKrupp, φορτωμένα από το 2008 με το ευρωπαϊκό πρόστιμο ύψους 230 εκατ. ευρώ για παράνομες κρατικές ενισχύσεις και με το πρόγραμμα των νέων υποβρυχίων Τype 214 να βρίσκεται στον αέρα, η εμφάνιση των Privinvest και Abu Dhabi Mar, με μπροστάρη τον έμπειρο στον κλάδο κ. Σάφα, φάνηκε να δίνει μια διέξοδο. Εκείνος, άλλωστε, διέθετε την ψήφο εμπιστοσύνης του Βερολίνου καθώς, πάντα με την προμετωπίδα της Abu Dhabi Mar, κατάφερε να εξαγοράσει τη φημισμένη Blohm+Voss, κατασκευάστρια πλοίων επιφανείας του γερμανικού Nαυτικού, και στη συνέχεια το 25% της HDW. Τότε είδε τη μεγάλη ευκαιρία να μπει για τα καλά στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, βάζοντας στην ελληνική κυβέρνηση δύο όρους: να παραλάβει το υποβρύχιο 214 «Παπανικολής» μετά τη γνωστή εμπλοκή επειδή «έγερνε», ώστε να αποκατασταθεί το κύρος της HDW, και κυρίως να «κλειδώσει» για τα ENAE νέες παραγγελίες ύψους 1 δισ. ευρώ.
Ναυπηγεία Σκαραμαγκά: Το 1 ευρώ και η «προίκα»
Κάπως έτσι, στις 27 Οκτωβρίου του 2010 έπεσαν οι υπογραφές για την εξαγορά του 75,1% των μετοχών της ThyssenKrupp (με το υπόλοιπο 24,9% να διατηρεί η ίδια) έναντι του συμβολικού τιμήματος του 1 ευρώ και με πολλές υποσχέσεις για γερή «προίκα» εξοπλιστικών προγραμμάτων του Πολεμικού Ναυτικού. Λίγους μήνες αργότερα, άλλωστε, το Δημόσιο και η Ε.Ε. ήρθαν σε μια συμφωνία για το πρόστιμο -που στο μεταξύ είχε υπερδιπλασιαστεί-, μέρος της οποίας ήταν και η μη ανάληψη εμπορικών δραστηριοτήτων από τα ΕΝΑΕ για τα επόμενα 15 χρόνια. Η Eλλάδα αφενός παρέλαβε το υποβρύχιο «Παπανικολής», και πολύ καλά έκανε καθώς, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, αποτελεί το ισχυρότερο και αποτελεσματικότερο συμβατικό υποβρύχιο στον κόσμο. Αφετέρου, όμως, τα συμβόλαια που ανέμενε ο κ. Σάφα δεν ήταν όσα θα ήθελε, πέραν των δύο νέων υποβρυχίων τύπου 214.
Ο Ισκαντάρ Σάφα όχι μόνο δεν διέσωσε τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, αλλά από το 2016 έχουν αποτελέσει τη βάση προκειμένου να διεκδικήσει από το Δημόσιο εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ
Τότε αποφάσισε να ξεκινήσει τη «ναυμαχία» του κατά της χώρας μας, με την Privinvest, ως ιδιοκτήτρια των Ναυπηγείων, να προσφεύγει στη διεθνή διαιτησία διεκδικώντας αποζημιώσεις 1 δισ. ευρώ για αθέτηση των όρων της συμφωνίας με το ελληνικό κράτος. Tο Δημόσιο απάντησε με αντίστοιχη προσφυγή, ενώ επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το υπουργείο Οικονομίας, βασισμένο στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (του 2008) σχετικά με τις παράνομες επιδοτήσεις του παρελθόντος στα ENAE, του ζήτησε 523 εκατ. ευρώ κατηγορώντας εκείνον για αθέτηση όρων.
Στον επόμενο γύρο, όταν η τότε κυβέρνηση δημοσιοποίησε τα σχέδιά της για τοποθέτηση ειδικού εκκαθαριστή, σπάσιμο των Ναυπηγείων σε στρατιωτικό και εμπορικό κομμάτι και διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού, ο κ. Σάφα υπέβαλε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων στο Διαιτητικό Δικαστήριο του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (International Chamber of Commerce – ICC).
Το ICC την έκανε δεκτή, απαγορεύοντας ρητά -και με απειλή προστίμων- στο Δημόσιο να προχωρήσει σε οποιαδήποτε νομική κίνηση στα ελληνικά δικαστήρια προτού εκδοθεί η απόφαση για την κύρια υπόθεση. Τελικά τοποθετήθηκε ειδικός εκκαθαριστής που προχώρησε σε εκποίηση δευτερευόντων περιουσιακών στοιχείων του Σκαραμαγκά, ενώ παράλληλα προωθήθηκαν νομοθετικές διατάξεις για την τακτοποίηση διάφορων πολεοδομικών θεμάτων και ζητημάτων χρήσεων γης και αιγιαλού που ήταν απαραίτητες για την προσέλκυση του όποιου επενδυτικού ενδιαφέροντος σε μελλοντικό διαγωνισμό. Αυτός ο πρώτος διαγωνισμός για το στρατιωτικό τμήμα των ΕΝΑΕ έγινε στα τέλη του 2020, κατατέθηκε μόνο μία προσφορά από τον όμιλο Πριόβολου, ύψους 15,1 εκατ. ευρώ, και κατέληξε άγονος.