Μπρούντζινες χειρολαβές θυρών πιλοτών πολυκατοικιών. Χαλκοσωλήνες υδρορροών κατοικιών. Σωλήνες μονάδων air-condition. Τα τελευταία χρόνια, ειδικά σε περιοχές της Δυτικής Αττικής, οτιδήποτε με πρώτη ύλη τον σίδηρο ή τον μπρούντζο γίνεται… καπνός.
Μεγάλος όγκος των μετάλλων που αποσπώνται ή απλώς «σαρώνονται» από επιχειρήσεις, οικίες και αυτοκίνητα, τόσο στη Δυτική Αττική αλλά και κεντρικότερα και καταλήγουν σε«φάμπρικες» σκραπ μεταφερόμενα από τρίκυκλα. Υπάρχουν δεκάδες μεμονωμένες καταγγελίες για τη λεηλασία μεταλλικών στοιχείων από ιδιωτικό, αλλά και από τον δημόσιο χώρο, στην ευρύτερη περιοχή.
Προτού εμφανιστούν τα γνωστά τρίτροχα που «σαρώνουν» τα μέταλλο της Αττικής, κυκλοφορούσαν τροχήλατα αμαξίδια τα οποία «κατασκευάζονται από μέταλλο και τέσσερις ρόδες από κάδους απορριμμάτων. Τα κινούσαν κατά κύριο λόγο αλλοδαποί, μεταφέροντας οτιδήποτε μεταλλικό βρισκόταν μπροστά τους» διευκρινίζει πηγή που γνωρίζει από θέση ευθύνης σε δυο διαφορετικά υπουργεία πώς στήθηκε από τα σπάργανα η φάμπρικα της παράνομης διακίνησης σκραπ, από τη συλλογή της πρώτης ύλης ως την τελική, εξαιρετικά επιβαρυντική για το περιβάλλον, επεξεργασία στα σκραπατζίδικα του Ασπρόπυργου και των Αχαρνών, φαινόμενο που «τα τελευταία 3-4 χρόνια», όπως διευκρινίζει, «πήρε πολύ μεγάλες διαστάσεις». «Πρόκειται για τεράστια συμφέροντα»
Οι στήλες καπνού στον Ασπρόπυργο
Ο καπνός που υψώνεται μέρα – νύχτα προς τον ουρανό, σε περιοχές όπως η Νέα Ζωή στον Ασπρόπυργο αλλά και σε άλλα μέρη, και η όξινη μυρωδιά καμένου πλαστικού μαρτυρούν τα «πλυντήρια» του λαθρεμπορίου παλιοσίδερων.
Εκεί όπου τα κλεμμένα καλώδια του ΟΣΕ, οι μετασχηματιστές του ΔΕΔΔΗΕ, οι κλεμμένοι καταλύτες από Ι.Χ. και κάθε λογής πλιάτσικο δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας γίνονται σκραπ για να πουληθούν κατόπιν σε παράνομους «μαντράδες». Οι τελευταίοι, με διάφορα λογιστικά και άλλα κόλπα, θα διοχετεύσουν στη συνέχεια το καθαρό τελικό προϊόν ως πρώτη ύλη σε, υποψιασμένους ή ανυποψίαστους, πελάτες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Διότι σύμφωνα με πηγές της αγοράς, οι εξαγωγές σκραπ χαλκού και αλουμινίου αντιστοιχούν πια σε τουλάχιστον 50% αυτής της παράνομης δραστηριότητας, η οποία εκτιμάται πως έχει ετήσιο τζίρο της τάξης των 200 εκατομμυρίων ευρώ. Τζίρος που κυμαίνεται βεβαίως ανάλογα με τις τιμές των μετάλλων στις διεθνείς αγορές και τη ζήτηση στην Ελλάδα. Την ελληνική ζήτηση όμως πλέον αυτά τα κυκλώματα είναι σε θέση να την υποκαταστήσουν με πελάτες στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και σε άλλες βαλκανικές χώρες. Αγνωστο παραμένει εάν αυτοί ξέρουν τι αγοράζουν. Ειδικά τα τελευταία χρόνια που οι εγχώριες βιομηχανίες έχουν θεσπίσει στη συντριπτική τους πλειονότητα πρωτόκολλα αυστηρών ελέγχων προκειμένου να είναι σίγουρες για την προέλευση των πρώτων υλών που αγοράζουν, οι εξαγωγές… ανθούν.
Πρόκειται για μια πυραμίδα συμφερόντων που δεν γνωρίζουμε πού ακριβώς φτάνει. Οι πάντες φοβούνται να δώσουν ονόματα. Η οικονομική αστυνομία λέει ότι δεν βρίσκει κάτι οργανωμένο. Η δημοτική αστυνομία δεν ξέρει επίσης κάτι. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον
Οσον αφορά τη μεταφορά των μετάλλων, λέει ότι την εποχή του κορωνοϊού και των καραντινών τα συγκεκριμένα καρότσια ήταν «τα μόνα οχήματα που κυκλοφορούσαν στους δρόμους. Αδειαζαν ακόμη και τους κάδους ανακύκλωσης, όπου έβρισκαν έτοιμο υλικό, επιβαρύνοντας οικονομικά τις δημοτικές αρχές». Επειδή στη δεύτερη φάση του κορωνοϊού, μετά από ελέγχους, τα καρότσια κατάσχονταν και καταστρέφονταν, η λύση που βρέθηκε ήταν «η μετατροπή τους σε επικίνδυνα φορτωμένα με βρωμιά και μέταλλα τρίκυκλα, που παρατηρείται να διέρχονται ανενόχλητα ακόμα κι από κεντρικότατα σημεία. Πρόκειται για οχήματα τα οποία στην πλειονότητά τους δεν ήταν νόμιμα».
«Κάνουν σταθμό… μεταφόρτωσης»
Υπήρξε ένα βραχύβιο άτυπο επιχειρησιακό σχέδιο μεταξύ Δήμων και Αστυνομίας. «Ο Δήμος όπου έβρισκε τις αυτοσχέδιες τροχήλατες κατασκευές τις φόρτωνε επί τόπου και τις κατέστρεφε. Παρ’ όλα αυτά, μετά την κατάσχεση του φορτίου και του τρικύκλου από την Τροχαία, στο αυτόφωρο, τελικά δεν θεωρούνταν η κυκλοφορία τους αδίκημα και επιστρέφονταν τα οχήματα σαν να επρόκειτο για νόμιμη διαδικασία».
«Πρόκειται για κανονικές… επιδρομές. Μιλάμε για συγκεκριμένες ομάδες. Ο,τι συλλέγουν ή αρπάζουν, μεταξύ άλλων και τις χάλκινες προτομές, το αποθηκεύουν είτε σε κοντέινερ είτε σε αποθήκες. Τα στοιβάζουν όλα και δημιουργούν σταθμό μεταφόρτωσης. Στο σημείο αυτό, έρχονται φορτηγά και μεταφέρουν το σκραπ σε εταιρείες ανακύκλωσης στον Ασπρόπυργο και αλλού».
Το ζήτημα εμπίπτει στην αρμοδιότητα των Αρχών, σύμφωνα με την έμπειρη πηγή, καθώς «δεν ελέγχουν μόνο τη νομιμότητα (δίπλωμα, άδεια κυκλοφορίας), αλλά και την επικινδυνότητα του φορτίου».
Προτάσεις
Ερευνα και συντονισμός για να χτυπηθεί το κύκλωμα
Λύση για να χτυπηθεί από τη ρίζα το πρόβλημα του παράνομου σκραπ, αναφέρει εμπειρογνώμονας με εμπειρία από δυο υπουργεία, θα ήταν «το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη να προχωρήσει σε έρευνα και να διαλευκάνει ποια κυκλώματα εκμεταλλεύονται τη μαύρη εργασία των ανθρώπων, εμπορεύονται σκραπ και λαμβάνουν 5-10 ευρώ για κάθε φορτίο. Πρόκειται για τεράστια εκμετάλλευση αυτών των ανθρώπων, καθώς οι έμποροι κερδίζουν μεγάλα φορτία για ευτελή ποσά. Κάποιοι όμως δουλεύουν γι’ αυτό σαν τα μυρμήγκια όλη τη νύχτα…».
Η συγκεκριμένη «φάμπρικα» φημολογείται ότι έχει δεσμούς και με τις προσφυγικές δομές, υποστηρίζει ο ίδιος. «Οταν άδειασε η δομή του Ελαιώνα, οι περισσότερες αυτοσχέδιες καρότσες βρέθηκαν παρκαρισμένες εκεί. Αρα ο Ελαιώνας λειτουργούσε ως άβατο αυτού του κυκλώματος εκμετάλλευσης των μεταναστών-προσφύγων».
Πιο επιθετικά, συνεχίζει η ίδια πηγή, το παράνομο κύκλωμα «θα το αντιμετώπιζε ασφαλώς ένας διυπουργικός συντονισμός μεταξύ του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, της Τροχαίας, του υπουργείου Περιβάλλοντος, του υπουργείου Εσωτερικών και του υπουργείου Εργασίας, καθώς το φαινόμενο έχει λάβει διαστάσεις λαίλαπας σε όλους του δήμους (Περιστέρι, Γαλάτσι, Αρτέμιδα κ.α.) και εκτός Αθηνών.
Ακόμη και η υπηρεσία ηλεκτρισμού ΔΕΔΔΗΕ έχει ζήτημα σοβαρό: αφαιρούν τον χαλκό από τους μετασχηματιστές του. Είχαν τεράστιο ζήτημα στη Λάρισα, στη Λαμία, στα Μεσόγεια από τις επιδρομές Ρομά και αλλοδαπών».