«Καύσωνα» δείχνει το «θερμόμετρο» της πολιτικής αντιπαράθεσης στην Ελευσίνα μεταξύ δημοτικής αρχής και αντιπολίτευσης.
Αφορμή για τις εξελίξεις αποτέλεσε η επιστολή που κοινοποίησε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο Ενωτικός Συνδυασμός του κου Γιώργου Τσουκαλά, με τη Δημοτική Αρχή -απο κοινού με την Ελευσίνα 2021» – να απαντούν σε υψηλούς τόνους.
«Μικροπολιτική σκοπιμότητα καταδίκης ολόκληρης της προσπάθειας»
Όπως φαίνεται από τις εκατέρωθεν επιστολές που δημοσιεύουμε παρακάτω, πολιτική διελκυστίνδα αποτελούν τόσο ο σχεδιασμός και προϋπολογισμός της πολιτιστικής όσο και το πρόγραμμα, το λογότυπο και το ίδιο το όνομα της πόλης. Η αντιπολίτευση, επιπροσθέτως, ψέγει την δημοτική αρχή για «άγνοια» του Δημοτικού Συμβουλίου για όλους τους παραπάνω προγραμματισμούς. Σε σκληρή γλώσσα, οι πρωτοβουλίες χαρακτηρίζονται ως «μικροπολιτική σκοπιμότητα της καταδίκης και φυσικής διαγραφής ολόκληρης της προσπάθειας» Ζητείται επίσης από τον ευρωπαϊκό θεσμό να «εξασφαλίσει την τήρηση των θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών της διαφάνειας»
«Κατάφορη κίνηση συκοφαντίας και δυσφήμησης για την Ελευσίνα»
Το έγγραφο απεστάλη στην Κομισιόν και πριν στεγνώσει το μελάνι, από κοινού Δημοτική Αρχή και Δημοτική Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Ελευσίνα απάντησαν σε έντονο ύφος, χαρακτηρίζοντας το περιεχόμενο συκοφαντικό. Στην απάντηση γίνεται λόγος για τεράστια κενά που παρελήφθησαν από τη Δημοτική Αρχή του κου Τσουκαλά το 2019 που λίγο έλειψε να στερήσουν τον ίδιο τον τίτλο απο την Πόλη και τονίζεται οτι γίνονται προσπάθειες να αναπληρωθούν.
Η επιστολή του Ενωτικού συνδιασμού χαρακτηρίζεται ως «κίνηση δυσφήμησης για την ίδια την Πόλη» και τονίζεται πως η Ελευσίνα 2023 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης θα πετύχει με την σκληρή δουλειά, την αφοσίωση και την προσήλωση στον στόχο.
Παρακάτω αυτούσια η επιστολή της αντιπολίτευσης και η απάντηση της Δημοτικής Αρχής & Πολιτιστικής
Η επιστολή του Ενωτικού Συνδυασμού
THE EUROPEAN COMMISSION
DIRECTORATE GENERAL FOR EDUCATION, YOUTH, SPORT AND CULTURE (DG EAC)
DIRECTORATE D: CULTURE AND CREATIVITY
ATTENTION: Mr Sylvain Pasqua, Mr Gerard Colleauc & Members of Eleusis 2023 Monitoring & Evaluation Expert Panel
Αξιότιμοι-ες κυρίες και κύριοι,
Με βάση την Απόφαση ΕΕ 2020/2229 της 23/12/2020, αναφορικά με την Ελευσίνα θεσπίστηκε η μετακίνηση της φιλοξενίας του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από το 2021 στο 2023. Στην εν λόγω Απόφαση δεν υπάρχει καμία αναφορά ότι η μετακίνηση του έτους του τίτλου συνεπάγεται και αλλαγή του οράματος, του περιεχομένου του καλλιτεχνικού προγράμματος, του κεντρικού μηνύματος και εν γένει του φακέλου με βάση τον οποίο η Ελευσίνα διεκδίκησε και κατέκτησε τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021. Αντίθετα στην Τελική έκθεση της επιτροπής επιλογής για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021 στην Ελλάδα, που δημοσιεύθηκε το Δεκέμβριο του 2016, αναφέρετε σαφώς ότι «Κατά την τελική επιλογή, ο φάκελος υποψηφιότητας αποτελεί την de facto σύμβαση μεταξύ της επιλεγείσας πόλης και των κατοίκων της, της επιτροπής παρακολούθησης, του Υπουργείου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και των λοιπών υποψηφίων. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την καταβολή του Βραβείου Μελίνα Μερκούρη. Η επιτροπή παρακολούθησης αναμένει αυστηρή εναρμόνιση με το φάκελο υποψηφιότητας κατά την προπαρασκευαστική φάση και κατά τη διάρκεια του έτους της ΠΠΕ. Σημαντικές μεταβολές του φακέλου υποψηφιότητας θα πρέπει να συζητηθούν με την επιτροπή, μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προτού ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις».
Στην περίπτωση της Ελευσίνας, μετά το διορισμό νέου καλλιτεχνικού διευθυντή τον Ιούλιο του 2020, πραγματοποιήθηκε συνολική και ριζική αλλαγή του οράματος, του περιεχομένου του καλλιτεχνικού προγράμματος, του κεντρικού μηνύματος, του λογοτύπου, ακόμη και του ονόματος της πόλης! Και όλα αυτά χωρίς καμία προηγούμενη διαβούλευση με τους κατοίκους της πόλης, χωρίς ούτε καν η Διοίκηση της εταιρείας «Ελευσίνα 2021» να φέρει το νέο όραμα/πρόγραμμα/κεντρικό μήνυμα/τρόπο ονομασίας της πόλης στο Δημοτικό Συμβούλιο προς ψήφιση. Ακόμη περισσότερο, και παρά τις επανειλημμένες και επίμονες ερωτήσεις μεγάλου μέρους του Δημοτικού Συμβουλίου να κατατεθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο ο συνολικός σχεδιασμός της ματακύλησης του έτους εορτασμού από το 2021 στο 2023, αυτό μέχρι σήμερα δεν έχει συμβεί. Έτσι, η πόλη συνολικά είναι στο σκοτάδι αναφορικά με θεμελιώδη ερωτήματα που αφορούν στην υλοποίησης του έργου, όπως ποιος είναι ο συνολικός προϋπολογισμός του και από πού έχουν εξασφαλιστεί ή προβλέπεται να εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι για την υλοποίησή του, ποιες είναι οι κτηριακές υποδομές που θα φιλοξενήσουν το καλλιτεχνικό πρόγραμμα και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης αυτών των υποδομών και ποια είναι η παρακαταθήκη του θεσμού για την πόλη.
Αναφορικά με τις αλλαγές σε επίπεδο περιεχομένου, δεν υπάρχει καμία πλέον αναφορά στην κεντρική αξία και επιδίωξη να επαναπροσδιοριστέι η μορφή και το περιεχόμενο της δημόσιας κουλτούρας ή στην έννοια της τέχνης και του πολιτισμού ως μοχλού βιώσιμής ανάπτυξης που εκφραζόταν στον όρο “EUphoria”. Ως κεντρική αξία και επιδίωξη πλέον, η «2023 ELΕVSIS Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης επιχειρεί να αποκαλύψει την αθέατη πλευρά της Ελευσίνας σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για την πόλη και τους ανθρώπους της» και το κεντρικό μήνυμα από «Μετάβαση στην Euphoria» έχει γίνει «Μυστήρια Μετάβασης» με όλα τα έργα και τις δράσεις του καλλιτεχνικού προγράμματος να απαριθμώνται ως «Μυστήρια», χωρίς καμία πλέον ουσιαστική σύνδεση με τις βασικές προκλήσεις της βιώσιμής ανάπτυξης σε κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό – εργασιακό επίπεδο. Ακόμη περισσότερο, καταργούνται σημαντικές διοργανώσεις που αποτελούσαν θεσμούς παρακαταθήκης όπως το Φεστιβάλ Συνοικισμός, η επέτειος της 11/11, τα προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών «Initiator» καθώς και η έμφαση στους τομείς του σύγχρονου τσίρκου και του κουκλοθεάτρου, που υπηρετούσε τη στρατηγική κατεύθυνση να αναπτύξει η πόλη ένα διακριτό σημείο διαφοροποίησης στο πολιτιστικό της προσφερόμενο σε σχέση με την προσφορά και το περιβάλλον της Αθήνας. Τέλος, η ριζική αλλαγή έφτασε σε τέτοιο βαθμό, ώστε να επινοήσει και νέο όνομα για την πόλη, το περίφημο “elevsis”, το οποίο δεν έχει καμία ετυμολογική ή άλλη θεμελίωση και έχει προκαλέσει, όπως καλά γνωρίζετε, σοβαρές αντιδράσεις, την απομάκρυνση από και την εναντίωση προς την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης από ένα μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας και όχι μόνο.
Είναι σαφές σε μας ότι όλες αυτές οι αλλαγές δεν εξυπηρετούν την ομαλή πρόοδο του έργου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης ούτε σε καλλιτεχνικό επίπεδο, ούτε και σε επίπεδο υλοποίησης. Αντίθετα, το μόνο στόχο που θεωρούμε ότι μπορούν να εξυπηρετήσουν είναι τη μικροπολιτική σκοπιμότητα της καταδίκης και φυσικής διαγραφής ολόκληρης της προσπάθειας και του έργου που είχε επιτελεστεί από το 2014 μέχρι το 2019, επειδή αυτό είχε γίνει από άλλη παράταξη. Μάλιστα, αυτή η προσπάθεια φτάνει συχνά στη διαστρέβλωση της πραγματικότητας και τη συκοφαντική δυσφήμιση, και εκφράζεται διαρκώς στη σταθερή επίκληση της Διοίκησης της εταιρείας και της Δημοτικής Αρχής ότι δεν είχε γίνει τίποτα πριν αναλάβουν, η οποία χρησιμοποιείται ως η μόνη απάντηση στις επίμονες ερωτήσεις για το ποια είναι η πρόοδος του έργου από το Σεπτέμβριο του 2019 μέχρι σήμερα, για το πώς ανταποκρίθηκε και ανταποκρίνεται η εταιρεία στις συστάσεις της Αναφοράς της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων και για το ποια είναι τα χαρακτηριστικά του προγράμματος που θα υλοποιηθεί τελικά (πρόγραμμα εκδηλώσεων, προϋπολογισμός, έσοδα, έξοδα, υποδομές) και ποια η παρακαταθήκη που θα αφήσει στην πόλη.
Καθώς εσείς είστε αρμόδιοι για την διασφάλιση της αποτελεσματικής υλοποίησης του έργου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, θα θέλαμε να μας ενημερώσετε αν έχετε εγκρίνει τις παραπάνω σημαντικές αλλαγές και διαφοροποιήσεις από το περιεχόμενο του τελικού φακέλου υποψηφιότητας. Σε περίπτωση που τις έχετε εγκρίνει, θα θέλαμε να μας ενημερώσετε αναφορικά με το ποια είναι η διαδικασία έγκρισης, πότε έλαβε χώρα, ποιο είναι το σκεπτικό έγκρισης των συγκεκριμένων αλλαγών και να μας αποστείλετε τα σχετικά έγγραφα. Επίσης, θα θέλαμε να μας ενημερώσετε αναφορικά με το ποιος είναι ο προϋπολογισμός του έργου μέχρι το 2024, οι εξασφαλισμένες και προσδοκώμενες πηγές χρηματοδότησής του, οι υποδομές που θα φιλοξενήσουν το καλλιτεχνικό πρόγραμμα και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους.
Ακόμη, στην τελευταία αναφορά της Ομάδας Αξιολόγησης και Παρακολούθησης του έργου τον Ιούλιο του 2019 είχατε απευθύνει σαφή και αυστηρή σύσταση για την άμεση συμβασιοποίηση των έργων του καλλιτεχνικού προγράμματος. Μέχρι σήμερα κανένα έργο δεν έχει συμβασιοποιηθεί, ενώ ελάχιστα περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Δράσης για το 2021 που παρουσίασε ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής στις αρχές του 2021, ανακοινώνοντας παράλληλα ανοιχτή πρόσκληση για κατάθεση προτάσεων για έργα. Θα θέλαμε λοιπόν να μας ενημερώσετε τι θα γίνει με τα έργα που περιλαμβάνονταν ήδη στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα, σύμφωνα με το Παράρτημα που επισυνάπτεται. Ειδικότερα, θέλουμε να ξέρουμε για πότε έχουν επαναπρογραμματιστεί τα συγκεκριμένα έργα και πότε θα γίνουν οι συμβάσεις για κάθε ένα από αυτά.
Επίσης, αναφορικά με την παρουσία του κυρίου Sigbjorn Sandberg ως εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην παρουσίαση της Ελευσίνας 2023 που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά το Φεβρουάριο του 2021, θα θέλαμε να ρωτήσουμε για ποιους λόγους και με ποια διαδικασία επιλέχθηκε ως εκπρόσωπος της ΕΕ ένας εθνικός αποσπασμένος της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όχι ένας από τους υπαλλήλους του αρμόδιου τμήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης ή ένας από τους Εμπειρογνώμονες της Επιτροπής Αξιολόγησης και Παρακολούθησης της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.
Τέλος, καθώς είστε οι κύριοι θεματοφύλακες του κύρους και των αξιών του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε να απευθύνετε ισχυρές συστάσεις προς την Ελευσίνα 2023 αναφορικά με:
Την τήρηση των θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών της διαφάνειας και του “fair play”, με ταυτόχρονη αναγνώριση και ανάδειξη του έργου που έχει συντελεστεί στο πλαίσιο του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από το 2014 και μετά στην Ελευσίνα.
Την επαναφορά στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα της Ελευσίνας 2023 του «Φεστιβάλ Συνοικισμός» ως διεθνούς φεστιβάλ σύγχρονων παραστατικών τεχνών που πραγματοποιείται στο τέλος Ιουνίου στη γειτονιά του Συνοικισμού στην Άνω Ελευσίνα, του εορτασμού της επετείου της 11/11, του προγράμματος φιλοξενίας καλλιτεχνών “Initiator” και της έμφασης στους τομείς του σύγχρονου τσίρκου και του κουκλοθεάτρου ως στρατηγικής κατεύθυνσης του καλλιτεχνικού προγράμματος.
Την προτεραιότητα και άμεση συμβασιοποιήση των καλλιτεχνικών έργων που παρουσιάζονται στο φάκελο υποψηφιότητας και περιλαμβάνονταν στο σχεδιασμό της εταιρείας μέχρι τις αρχές του 2020 από την προηγούμενη καλλιτεχνική διεύθυνση.
Την επαναφορά του οράματος, των αξιών, του περιεχομένου, των μηνυμάτων και των γλωσσικών όρων που αναπτύσσονται στον τελικό φάκελο υποψηφιότητας της Ελευσίνας 2021, με πρώτο και κύριο τη χρήση του καθιερωμένου ονόματος της πόλης “Eleusis” στο λογότυπο και σε όλα τα έγγραφα και εργαλεία προβολής και επικοινωνίας της εταιρείας.
Την έγκαιρη και πλήρη ενημέρωση της πόλης συνολικά για τους όρους υλοποίησης του έργου πριν από τη λήψη αποφάσεων που συνεπάγονται σημαντικές αλλαγές και όχι μετά, με στόχο αυτές να τυγχάνουν της συμφωνίας εκ μέρους της πόλης.
Η απάντηση της Δημοτικής Αρχής και Πολιτιστικής:
ΚΟΙΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΕΝΩΤΙΚΟΥ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ.
Με την παρούσα ανακοίνωση, η Δημοτική Αρχή και η Δημοτική Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Ελευσίνα καταδικάζουν την συκοφαντική επιστολή του Ενωτικού Συνδυασμού προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία αναρτήθηκε και στο προφίλ που διατηρεί ο επικεφαλής του συνδυασμού σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Η εν λόγω επιστολή αναρτήθηκε και προφανώς παράλληλα εστάλη την περίοδο που η Εταιρεία προετοιμαζόταν για την προκαθορισμένη αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και έθιγε θέματα αναφορικά με τη διοργάνωση του θεσμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2023», ζητώντας μεταξύ άλλων «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απευθύνει ισχυρές συστάσεις προς την Ελευσίνα», αλλά και υποδεικνύοντας στους ευρωπαίους αξιολογητές τον δρόμο της συνολικής επανεκτίμησης του κατά πόσο είναι ικανή η Ελευσίνα να υλοποιήσει τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.
Πρόκειται για μια κατάφορη κίνηση συκοφαντίας και δυσφήμησης τόσο του ίδιου του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας όσο και της ίδιας της πόλης της Ελευσίνας στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Όπως είναι αντιληπτό πλέον, ο στόχος είναι ξεκάθαρος και αφορά στην αποτυχία του θεσμού, ναρκοθετώντας τον με θεμιτά και αθέμιτα μέσα και υπονομεύοντας την ίδια την πόλη της Ελευσίνας, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Αποκαλύπτει όσα προσχηματικά μέχρι τώρα έχουν χρησιμοποιηθεί για να πληγεί η τωρινή προσπάθεια: από το καλλιτεχνικό ζήτημα του λογοτύπου, μέχρι τα ψεύδη για κατάργηση εκδηλώσεων όπως η κατάργηση του Φεστιβάλ Συνοικισμός, το οποίο όχι απλώς συνεχίζεται, αλλά αναβαθμίζεται σε εμβληματικό έργο και διευρύνεται μάλιστα και σε άλλες γειτονιές της Ελευσίνας (με στόχο να αναδείξει το σύνολο της πόλης και όχι μόνο μία γειτονιά), καθώς και για την οικονομική διαχείριση του θεσμού.
Η νέα Διοίκηση της Πολιτιστικής και η νέα Δημοτική Αρχή κάνουν μια τιτάνια προσπάθεια να καμφθεί το τεράστιο πολιτικό και πολιτιστικό κενό που παραλήφθηκε το 2019. Να καλυφθεί η απόλυτη ανεπάρκεια που λίγο έλλειψε να αφαιρέσει τον τίτλο της ΠΠΕ από την πόλη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Ιούνιο του 2019 όπου δεν παρέστησαν στην αξιολόγηση της Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γεγονός που προκάλεσε την αρνητική της σύσταση. Για όλα αυτά, θα άρμοζε μία σοβαρή αυτοκριτική.
Για τα λάθη και τις παραλείψεις, για την μη επαρκή προετοιμασία σε συμβάσεις, έργα, υποδομές. Αυτή η φαιδρή τακτική, που χαρακτηρίζει το σύνολο της επιχειρηματολογίας τους απέναντι στην προσπάθεια που γίνεται τώρα, η υπονόμευση και η συκοφαντία που υφίσταται η Ελευσίνα με πρωτοβουλία της ίδιας της πρώην δημοτικής αρχής, με πολιτικούς σκοπούς και όχι προς όφελος της πόλης, δεν αρμόζει ούτε στον θεσμό αλλά ούτε και στην πόλη και στους κατοίκους της.
Αντιθέτως, αυτό που απαιτείται είναι όλοι να δώσουμε τον καλύτερο μας εαυτό, σε μία συλλογική προσπάθεια προκειμένου να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις του μεγάλου αυτού εγχειρήματος. Η «Ελευσίνα 2023 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» θα πετύχει με την σκληρή δουλειά, την αφοσίωση και την προσήλωση στον στόχο, πέρα και πάνω από μικροκομματικές σκοπιμότητες, πέρα και πάνω από προσωπικές ματαιοδοξίες, πέρα από το 2023.
Η Δημοτική Αρχή Ελευσίνας
Η Διοίκηση της ΠΠΕ
Ε. Λιάκος